یادداشت | "معادباوری" ضامن تعهدات اجتماعی

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، می گویند در قرون وسطی کلیسا به مردم بهشت می فروخت تا آنها بعد از مرگ به بهشت بروند!

جهنم یکجا چند؟!

امّا مرد دانایی که نمی توانست دکان بهشت فروشی کلیسا را بپذیرد، تدبیری اندیشید و با مراجعه به کلیسا درخواست کرد همه جهنم را بخرد!

مسئول فروش بهشت تعجب کرد. از اینکه چطور در حالی که همه مردم برای خریدن بهشت می آیند شخصی ساده لوح، برای خریدن جهنم آمده است. آن هم همه جهنم!

قیمتی گفت و جهنم را همراه کاغذی به عنوان سند آن فروخت!

خریدار جهنم همراه سند به میدان شهر رفت و فریاد زد: مردم! دیگر لازم نیست بهشت بخرید. چون من جهنم را یکجا خریده ام و احدی را به آن راه نخواهم داد.

اعتقاد به معاد کانون حمله ی شبهات

امروزه آنقدر شبهات علیه معاد و باور به وجود بهشت و جهنم در فضای مجازی زیاد شده است که برخی تصور می کنند علمای اسلام هم مانند قرون وسطی دکانی باز کرده اند و مردم را به هیچ حواله می دهند؛ در حالی که معادباوران برای اعتقاد خود از عقل و نقل، دلیل و استدلال دارند.

امّا متاسفانه بحث هاي اثباتي حلقه مفقوده مجالس دینی ما هست. مثلا در مجالس ترحیم؛ بسیار برای ما از این می گویند که يكي از بين ما رفت، يك روز هم نوبت ما هست و... امّا کمتر از این گفته می شود که به چه دلیل باید معتقد باشیم، آن کسی که از بین ما رفت به دیار باقی رفته است، به عالَمی دیگر که پس از مرگ وجود دارد، او نیست و معدوم نشده است، او باقی است و باید نسبت به اعمال خود پاسخگو باشد؟

یا در مجالس ماه مبارک رمضان به این کلام پیامبر اسلام(صل الله علیه وآله) اشاره می کنند که "[ای مردم] با گرسنگى و تشنگى اين ماه(ماه رمضان) گرسنگى و تشنگى قيامت را به ياد آوريد"(1)

تذکرات اخلاقی بسیار لازم است؛ امّا کافی نیست. مهم تر از این تذکرات پایه و اصول اعتقادی آنها است.

آیا عجیب نیست که از 6236 آيه حدود 2000 آیه يعني نزديك به يك سوم قرآن در مورد معاد است؟ این یعنی اهمیت موضوع که باید به آن پرداخته شود.

چرا معاد را باور داریم؟

بعضي از دلايل اثبات معاد وجهان پس از مرگ مدرسه اي هستند و بحث از آنها از حوصله این یادداشت خارج است و باید در کلاس درس استاد و شاگرد بنشينند، بعد از بحث از يك سري مقدمات عقلي، به نتيجه برسند. مثل دليل حكمت-دليل عدالت- دليل وعده-دليل حب بقاء.

امّا می توان در این نوشتار کوتاه از دليل "قدرت بر خلقت اوّليه" سخنی به میان بیاوریم و به بحث بگذاریم. دلیلی که در عین سادگی، دليل فوق العاده محكمي است.

دليل"قدرت بر خلقت اوّليه"

دليل "قدرت بر خلقت اوّليه"يعني خدايي كه قدرت داشته جهان با اين عظمت و شگفتي را خلق كند، حتما قدرت دارد كه يك بار ديگر جهاني"حداقل"مثل اين جهان را خلق كند.

حتما فیلم های مستند علمي را ديده ايد. از شگفتي هاي طبيعت، از شگفتي هاي بدن انسان و...

در صفحه آسمان ها  و کهکشان ها، در وجود ما انسان ها، بلکه در دل هر برگ درختی دنیایی از شگفتی وجود دارد.

برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتری است معرفت کردگار

هر کدام از این نشانه ها با ما صحبت می کند؛ ببين و بدان خداي با چنين قدرتي مي تواند بار دیگر، حداقل مثل اين جهان را بيافريند.

فرض كنيد تمام رایانه هاي دنيا يك باره نابود شود. آيا كسي كه اولين بار رایانه را اختراع كرد نمي تواند يك بار ديگر اختراع كند؟

وقتی يك بار اين كار را كرده است، قطعا باز هم می تواند.

حال چه مانعي براي خداي متعال وجود دارد تا پس از بر هم خوردن این عالم، بر آفرينش مثل آن قادر نباشد؟ خدایی که قدرت داشته آسمان با اين عظمت، طبيعت به اين شگفتی، ميليون ها موجود خارق العاده، در رأس همه آنها گل سرسبد آفرینش؛ جهاني كوچك به نام انسان را بيافريند.

دليل"قدرت بر خلقت اوّليه"در قرآن

مرد عرب بياباني چشمش يه تكّه استخوانی پوسيده افتاد. برقي به ذهنش زد. فكر كرد كشف بزرگي کرده است. شاید با خود گفت به بت ها قسم باهمين استخوان، افسانه زنده شدن مردگان محمد را باطل مي كنم.

استخوان را برداشت وبا عجله به شهر برگشت. پیامبر اسلام(صل الله علیه وآله) را پيدا كرد، استخوان را روي دست بالا گرفت و فرياد زد: محمد! اين چه حرف باطلي است که می گویی؟ چگونه ما پس از اينكه استخواني پوسيده شديم، دوباره زنده مي شويم؟

سپس استخوان پوسيده را با كمترين فشار پودر كرد وبه آسمان پاشيد و گفت:چطور خداي تو مي تواند اين استخوان پوسيده را زنده كند؟

اینجا بود که آيات نورانی قرآن، مثل دانه هاي حيات بخش باران، بر قلب پيامبر اسلام(صل الله علیه و آله) نازل شد و از زبان پيامبر جواب مرد بياباني را داد:

"آيا انسان نديد كه ما او را از نطفه ‏اى بى‏ارزش آفريديم،و او به مخاصمه آشكار برخاست! و براى ما مثالى زد و آفرينش خود را فراموش كرد و گفت چه كسى اين استخوان ها را زنده مى‏ كند در حالى كه پوسيده است؟بگو:همان كسى آن را زنده مى‏ كند كه نخستين بار آن را آفريد و او به هر مخلوقى آگاه است! آيا كسى كه آسمان ها و زمين را آفريد قدرت ندارد همانند آنها (انسانهاى خاك شده) را بيافريند؟آرى(مى ‏تواند) و او آفريدگار دانا است! فرمان او تنها اين است كه هرگاه چيزى را اراده كند به او مى‏ گويد: "موجود باش" آن نيز بلافاصله موجود مى‏ شود! انسان به قدرت خدا فكر كند درك معاد خيلي پيچيده نيست."(2)

معادباوری ضامن تعهدات اجتماعی

یکی از دوستان تعریف می کرد؛ در مسافرتی هنگام خروج از پارک، به بدنه خودرو کناری ضربه ای وارد شد. یادداشتی نوشتم و روی خودرو قرار دادم.

چند روز بعد صاحب آن تماس گرفت و درخواست خسارت کرد و بنده نیز شماره حساب او را گرفتم و خسارتش را پرداخت کردم.

آری! کسی که به معاد ایمان دارد، اینگونه عمل می کند. هیچ دوربین مداربسته ای او را نگرفته بود. امّا او به این آیه قرآن ایمان داشت که: "هر کس به اندازه ذرّه ای کار نیک کند آن را خواهد دید و هر کس به اندازه ذرّه ای بدی کند آن را خواهد دید"(3)

تنها احتمال نارضایتی صاحب خودروی ضربه خورده کافی بود تا برای او یادداشت بنویسد.

ای کاش روشنفکر مآبانی که اعتقاد به معاد را نوعی تحجر می پندارند، این را درک می کردند که اگر این اعتقاد در جامعه تبدیل به یک باور عمومی شود، ضامن تعهدات اجتماعی و یک جامعه سالم است./۸۴۱/ی۷۰۳/س

سید میلاد حسینی، پژوهشگر حوزوی

پی نوشت